У Оршы пачалі шыць спецыяльныя камізэлькі для дзяцей з расстройствамі аўтычнага спектру, сіндромам дэфіцыту ўвагі і гіперактыўнасцю, дзіцячым цэрэбральным паралічам і іншымі асаблівасцямі.
Камізэлькі для дзяцей з асаблівасцямі развіцця адрозніваюцца тым, што маюць мноства кішэняў, напоўненых адмысловымі мяшэчкамі. Такія абцяжараныя камізэлькі дапамагаюць дзецям лепш адчуваць межы ўласнага цела, супакойваюць іх, здымаюць трывогу і канцэнтруюць увагу. Ёсць звесткі, што ў некаторых выпадках пры правільным выбары і выкарыстанні камізэлькі могуць замяніць лячэнне. Па аналагічным прынцыпе робяць і іншую вопратку з уцяжарвальнікамі: штаны, сукенкі, павязкі - усё залежыць ад таго, якую частку цела дзіцяці трэба «супакоіць».
Аб існаванні такога адзення добра ведаюць бацькі дзяцей з асаблівасцямі і настаўнікі, якія выкарыстоўваюць яго на занятках па сэнсарнай інтэграцыі.
— Ад бацькоў я даведалася пра існаванне камізэлек, а яшчэ — аб праблемах, з якімі яны сутыкаюцца, спрабуючы знайсці такое адзенне для свайго дзіцяці сярод прапанаванага ў Беларусі асартыменту, — расказвае загадчыца Аршанскага швейнага цэха, удзельніца прадпрымальніцкай ініцыятывы «Я не згублюся, ці дызайнерскія камізэлькі для дзяцей-аўтыстаў» Юлія Куцепава. — Большасць мадэляў падобныя да “касцюма рыбака” і шыюцца са штучнай тканіны, да таго ж не заўсёды якасна.
- Важную інфармацыю аб дзіцяці — імя, тэлефон бацькоў — вытворцы звычайна «хаваюць» у камізэльцы або ўвогуле не прадастаўляюць для гэтага месца, таму запіску з кантактамі даводзіцца класці ва ўнутраную кішэню. Вось у чым складанасць: не ўсе дзеці ўмеюць гаварыць, не ўсе ідуць на кантакт з незнаёмымі людзьмі і, калі раптам заблукаюць, трапляюць у цяжкую сітуацыю, бо мала хто знойдзе запіску ў кішэні, калі нават здагадаецца, што яна ёсць, - працягвае Юлія . — Калі ў рукі бацькоў трапляе нешта годнае з такой вопраткі, то па меры сталення дзяцей яе рамантуюць, латаюць і перадаюць адно аднаму.
І тады Юлія, натуральна, падумала: а чаму б не паспрабаваць зрабіць у сваёй майстэрні якасную, прыгожую камізэльку?
З індывідуальнай настройкай
У майстэрні кажуць: жадаюць пашыць такія камізэлькі, каб колькасць грузаў падбіралася індывідуальна ў залежнасці ад росту, патрэбы, папраўчай мэты. А калі з камізэлькі дастаць усе грузікі, тады яна будзе звычайнай школьнай формай. Першыя мадэлі ўжо пашыты, іх перададуць на апрабацыю у сем'і і дамы-інтэрнаты. Каб зразумець, ці сапраўды камізэлька зручная, трэба яе апрануць.
– Мы канструявалі камізэлькі, прыцягваючы арт-тэрапеўтаў і псіхолагаў. Аднак важна ведаць, наколькі яны камфортныя ў рэальным жыцці. Напрыклад, ці варта рабіць ўнутраныя кішэні на ліпучках. Ці больш зручна выкарыстоўваць маланку або гумку? Без зваротнай сувязі мы проста не зможам выправіць мадэль, - кажа Юлія.
Адысці ад «асаблівай формы» і наблізіцца да моднай, якаснай вопраткі - тое, чаго хацела Юлія. Гэта стала магчымым дзякуючы праекту «Падтрымка эканамічнага развіцця на мясцовым узроўні ў Рэспубліцы Беларусь», які фінансуецца Еўрапейскім саюзам і рэалізуецца Праграмай развіцця ААН (ПРААН) у партнёрстве з Міністэрствам эканомікі Рэспублікі Беларусь. Дзякуючы праекту ў Оршы з'явілася «разумная» тэхніка, якая дазваляе вырашаць складаныя тэхналагічныя задачы швейнай вытворчасці.
– Цяпер мы можам вышываць усё: імёны, тэлефоны, эмблемы, шэўроны і любыя шматколерныя малюнкі. Запраграміраваў - і адразу некалькі іголак ствараюць малюнак. Машына дазваляе вышываць на вопратцы нестандартнай формы, напрыклад, на бейсболках, – дэманструе Юлія абсталяванне, якое нагадвае вышывальны прынтар.
Такая «вышыванка» вельмі патрэбна для вырабу камізэлек, бо яна дапаўняе кожную важнай інфармацыяй, якая дазваляе дзіцяці не заблудзіцца.
Для якаснага пашыву сумак і падшываных камізэлек набыта швейная машына для прашыўкі, апрацоўкі швоў, незвычайных узораў і дэкаратыўных строчак — пласкашоўная. Набылі таксама камп'ютарную швейную машыну для квілтынгу - амерыканскага варыянту пэчворка. Дзеля надання вырабам акуратнага выгляду набыта прасавальная дошка з магутным парагенератарам. Для першай партыі камізэлек набыты якасныя тканіны: у асноўным натуральныя, якія сутыкаюцца з целам дзіцяці і не выклікаюць алергіі.
Прыбытак не галоўнае?
Юлія лічыць, што вялікай камерцыйнай выгады ад вытворчасці камізэлек чакаць не варта.
Паставіць гэты кірунак на паток не атрымаецца з-за спецыфікі адзення і ўмоўна абмежаванага попыту. Хутчэй за ўсё давядзецца шыць камізэлькі па індывідуальным замовам.
Але ў майстэрні збіраюцца выпускаць і іншую прадукцыю, якая карыстаецца попытам у бацькоў і педагогаў дзяцей з асаблівасцямі псіхафізічнага развіцця. Напрыклад, сэнсарныя сумкі, рознакаляровыя фартухі для заняткаў. Збіраюцца пашыць фартухі для бацькоў і выхавальнікаў (дэфектолагаў, якія суправаджаюць дзяцей на навучанні). Спераду шмат кішэняў, у якіх можна размясціць розныя матэрыялы для заняткаў: планшэты, карткі, ручкі, цацкі.
– Для кагосьці дасягненне – стаць дырэктарам, а камусьці – вывучыць верш з трох радкоў, – распавядае пра матывы сваёй працы Юлія. – Са студэнцкіх гадоў шмат працую валанцёркай, бываю ў дамах-інтэрнатах, дзе жывуць дзеці з асаблівасцямі развіцця. І я разумею, што ім патрэбна дапамога, падтрымка, таму вырашыла развіваць сацыяльны кірунак. Стварэнне камізэлек і іншага «асаблівага» адзення, напэўна, ніколі не стане звышпрыбытковым бізнэсам, але для мяне ўсё роўна важна гэта рабіць.
Фінансавую стабільнасць швейнай майстэрні забяспечаць іншыя, больш звыклыя накірункі. Напрыклад, стварэнне сцэнічных касцюмаў, якімі тут заўсёды займаліся. Юлія ўпэўнена: людзі працягваюць шыць паўсядзённае адзенне, адзенне для працы — часта медыкі заказваюць касцюмы “пад сябе”.
Працуючы над камізэлькамі, Юлія зразумела, чаго яшчэ ёй не хапае з тэхнікі. Жачына прызнаецца, што зараз спіс пакупак па ініцыятыве быў бы іншым з улікам новага досведу. Яна ні аб чым не шкадуе і крыху пазней збіраецца самастойна набыць дадатковае абсталяванне. Юлія марыць знайсці недастаючую дэталь для вельмі старой машыны, якая ёсць у яе майстэрні. Кажуць, такая машына ўнікальная ў Беларусі і цудам з'явілася тут. Гэты падарунак аднаго з удзячных кліентаў мае багатую гісторыю і прыехаў з ЗША. Магчыма, такая рэтра-машына паслужыць прадпрыемству, калі яе адрамантаваць.
– Новае абсталяванне пашырае нашы магчымасці. Па цане вышыўка стане даступнай — раней я вышывала ўручную, што вельмі дорага, або адсылала рэч калегам у Брэст за машыннай вышыўкай. Цяпер у майстэрні я магу прапанаваць такую паслугу, - прыводзіць прыклад Юлія. – Зараз вельмі модна дадаваць да адзення вышыўку. Чаму б не разглядаць гэты кірунак як тое, што будзе прыносіць дадатковы прыбытак?
Падтрымка падобных бізнес-ініцыятыў спрыяе рэалізацыі дзяржпраграм «Сацыяльная абарона насельніцтва на 2021-2025 гады», «Рынак працы і садзейнічанне занятасці насельніцтва на 2021-2025 гады». Гэта таксама садзейнічае стварэнню новых пунктаў эканамічнага росту на рэгіянальным узроўні, якія ўлічваюць мясцовыя патрэбы неабароненых груп насельніцтва і аказваюць ім падтрымку.
