Адыходы малочнай вытворчасці прадпрыемстваў Гомельскай вобласці, што негатыўна ўплываюць на навакольнае асяроддзе пры няправільнай утылізацыі, больш не будуць транспартавацца на прадпрыемствы іншых абласцей Рэспублікі Беларусь, а будуць на 100 % перапрацоўвацца ў самой Гомельскай вобласці, на мадэрнізаванай Палескай пляцоўцы прадпрыемства «Мілкавіта» у Хойніках. Гэта стала магчымым дзякуючы рэалізацыі пілотнай ініцыятывы па ўтылізацыі тварожнай сыроваткі.
Усталёўка, што выкарыстоўваецца ў вытворчасці сухой тварожнай сыроваткі на прадпрыемстве «Мілкавіта», была пераабсталявана Асацыяцыяй Еўрапейскага Бізнесу (АЕВ) у рамках праекта «Спрыянне пераходу Рэспублікі Беларусь да зялёнай эканомікі», што фінансуецца ЕС і рэалізуецца ПРААН у партнёрстве з Міністэрствам прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя Рэспублікі Беларусь.
Шкода, што наносіцца навакольнаму асяроддзю 1 тонай тварожнай сыроваткі пры яе няправільнай утылізацыі, адпавядае шкодзе ад 100 м³ гаспадарча-побытавых сцёкаў. Пры гэтым, па дадзеных Міністэрства сельскай гаспадаркі і харчу Рэспублікі Беларусь за 2016 год, менавіта ў Гомельскай вобласці адсотак тварожнай сыроваткі, што перапрацоўваецца ў самой вобласці, з'яўляецца найменшым і складае 78,3% ад агульнага аб'ёму атрыманай тварожнай сыроваткі. У той жа час Брэсцкая і Гродзенская вобласці лідзіруюць па перапрацоўцы ўсіх выглядаў сыроваткі і прымаюць на перапрацоўку тварожную сыроватку з іншых абласцей.
Прадпрыемства «Мілкавіта» з'яўляецца партнёрам АЕБ у Гомельскай вобласці. Дзякуючы пераабсталяванню за сродкі ЕС цэха па вытворчасці тварожнай сыроваткі, аб'ем яе перапрацоўкі павялічыцца да 110 тон у суткі, што адпавядае каля 2 300 тон у месяц. Рэалізацыя пілотнай ініцыятывы дазволіла стварыць умовы для далейшай перапрацоўкі адыходаў малочнай вытворчасці ў Гомельскай вобласці, дзе раней гэтая праблема не была цалкам вырашана.
У выніку пераабсталявання прадпрыемства «Мілкавіта» атрымала магчымасць вырабляць новы прадукт – «Сыроватачна-тлушчавую сумесь з масавай доляй тлушчу 30-40%», якая выкарыстоўваецца для вытворчасці заменнікаў суцэльнага малака – аналагу папулярных у жывёлагадоўлі прадуктаў, што вырабляюцца ў Іспаніі і Францыі. Ён будзе выкарыстоўвацца ў якасці асноўнага кампанента для замены суцэльнага малака пры вырабе корму для сельскагаспадарчых жывёл. Пры кошце імпартных кампанентаў ад 2000 да 2600 рублёў за 1 тону, эканомія дзякуючы імпартазамяшчэнню складзе ад 300 000 да 390 000 рублёў у месяц. Такім чынам, тварожная сыроватка, што негатыўна ўплывае на навакольнае асяроддзе, можа быць цалкам перапрацавана да гатовага прадукту з большым дададзеным коштам.
Рэалізацыя пілотнай ініцыятывы дазволіла дасягнуць эканамічнага, экалагічнага і сацыяльнага эфекту. Эканамічны эфект дасягаецца больш зручным і правільным пераразмеркаваннем сыроваткі – адыходаў малочнай вытворчасці, якія патэнцыйна iшлі на платную ўтылізацыю. Дзякуючы гэтаму прыбытак здабываецца літаральна з адыходаў. Акрамя таго, аб'ём перапрацаванай тварожнай сыроваткі будзе павялічаны да 2300 тон у месяц, а энергазатраты прадпрыемства зніжаны на 80%.
Экалагічны эфект дасягаецца дзякуючы магчымасці 100% перапрацоўкі тварожнай сыроваткі і прадухіленню забруджвання вады і глебы. Забяспечваецца замкнёны цыкл безадходнай вытворчасці малака і малочных прадуктаў.
Сацыяльны эфект пілотнай ініцыятывы дасягнуты дзякуючы стварэнню 2 новых працоўных месцаў, а таксама павышэнню кампетэнцый інжынераў і тэхнолагаў малочных прадпрыемстваў па ўсёй краіне. Падчас праекта ўжо прайшоў навучальны семінар для прадстаўнікоў тых малочна-перапрацоўчых прадпрыемстваў Беларусі, якія прынцыпова ставяцца да выконвання экалагічных законаў вытворчасці.
Дэманстрацыя паспяховага вопыту па перапрацоўцы адыходаў малочнай вытворчасці і распаўсюд інфармацыі аб стварэнні «зялёных» бізнэс-мадэляў безадходнага тэхналагічнага працэсу для дзяржаўных і прыватных прадпрыемстваў можа ў далейшым тыражавацца па ўсёй краіне.
Бюджэт праекта «Спрыянне пераходу Рэспублікі Беларусь да зялёнай эканомікі», у рамках якога рэалізуюцца 23 пілотныя ініцыятывы, складает 5 000 000 еўра. Бюджэт пілотнай ініцыятывы па ўтылізацыі тварожнай сыроваткі – 110 000 еўра.
Фота ад Асацыяцыi Еўрапейскага Бізнесу (АЕВ).
